Cristina García-Rosales

Continuación de Madrid Inédito (IV)  O Depósito da Praza de Castela é unha instalación pertencente á Canle de Isabel II. Atópase situado, desde 1952 ao final do paseo da Castelá no terreo municipal do que foi o cuarto depósito da Praza de Castela (construído no ano 1939), e cunha capacidade de 180.000 m3. No ano 1952 foi relevado polo depósito da praza […]

Continuación de Madrid Inédito (III)  Na Glorieta de Emilio Castelar poderemos admirar algunhas arquitecturas notables. Como o edificio Castelar (sede dos Seguros Catalá de Occidente), co seu alicerce que soporta o resto do conxunto. Foi proxectado polo arquitecto Rafael de La-Hoz Arderius en 1975. En 2010 foi reformado baixo a dirección do seu fillo Rafael de La-Foz Castanys. Desde 2012 está alugado […]

Continuación de Madrid Inédito (II)  As Torres de Colón (anteriormente Torres de Xerez) son dous rañaceos xemelgos con 116 metros de altura e 23 plantas. Foron construídas polo arquitecto madrileño Antonio Lamela e os enxeñeiros Leonardo Fernández Troyano, Javier Manterola e Carlos Fernández Casado. Teñen unha estrutura suspendida de dous grandes alicerces unidos no alto por unha plataforma, da que colgan […]

Continuación de Madrid Inédito (I)   Continuamos o percorrido polo Cinema Barceló, enfronte do Mercado Barceló, restaurado ultimamente e, por tanto, moito máis moderno. O Cinema Barceló atópase na rúa Barceló, facendo esquina a Larra, e construíuse, fronte aos xardíns do Hospicio madrileño como cinema de barrio. O arquitecto foi Luis Gutiérrez Soto. É de estilo racionalista – art decó. A súa […]

Imos realizar un percorrido por un Madrid Inédito, onde descubriremos edificios que corresponden ao movemento moderno na arquitectura. Empezando por algúns edificios racionalistas dos anos 30 ou 40 do século XX, e terminando polos catro rañaceos do Paseo da Castellana, preto da Praza de Castela. Edificios, moitos deles, moi recoñecidos na historia da arquitectura contemporánea. Empezaremos polos principios do século […]

Intentei descubrir unhas cantas arquitectas e deseñadoras descoñecidas para o gran público, que talvez deseñan con outra mirada, colocando ao ser humano no centro dos seus proxectos, é dicir, o usuario. O debate está aberto. E para rematar cito textualmente a Carmen Espegel, arquitecta, cuxa tese doutoral se dedicou á casa E. 1027: “Cando Madame Curie morre, a causa da […]

A segunda arquitecta foi Rita Fernández Queimadelos, tamén descoñecida. Traballou en Madrid, Murcia e Barcelona, ata hai pouco vivía tamén e era unha avezada internauta aos seus 92 anos. María Juana Ontañón foi a cuarta muller en obter o título de arquitectura en España e quizais a primeira en exercela de xeito efectivo. Casada co tamén arquitecto Manuel López-Mateos, compartiu […]

En España foi Matilde Ucelay a nosa primeira arquitecta e dende que remata os seus estudos en 1936, ata o momento actual, pasaron 72 anos e varias xeracións de mulleres. Se hai unha arquitecta que debería ser coñecida en España é, ela, Matilde Ucelay Maortúa, nacida en 1912 e falecida en Madrid en novembro do 2008. E non soamente por […]

Agora quixera ter un breve recordo para a arquitecta italo-brasileira Lina Bo Bardi. Ben pode dicirse que, xunto con Eileen Gray, conformou o lado feminino da modernidade. Lina naceu en Roma en 1914 e morreu en Sao Paulo en 1992. Estudou a carreira de arquitectura en Italia, licenciándose en 1939. Traballou con Gio Ponti, fundador da revista Domus en Milán, […]

Agora, e por medio dunhas leves pinceladas, gustaríame citar outra grande arquitecta pioneira europea: Margarete Schütte-Lihotzky, falecida o 23 de xaneiro de 2000 nun hospital de Viena, cando estaba a punto de cumprir 103 anos. Esta arquitecta especializouse no deseño e construción de vivendas sociais e sobre todo é coñecida por ser a creadora da célebre Cociña de Frankfurt, prototipo […]

Pasamos agora a unha etapa algo posterior -1924-1949- e ímonos a Finlandia, o chamado país dos mil lagos. Aino Marsio Aalto, foi unha arquitecta finlandesa graduada en 1924 en Helsinki, compañeira do arquitecto Alvar Aalto. Aino e Alvar Aalto. AAA. A firma das tres aes en todos os seus proxectos permanecerá sempre ata a morte por cancro de Aino en […]

Vaiamos agora a coñecer a outra arquitecta e a outro tipo de arquitectura, dentro a mesma época. Á “casa ao bordo do mar” ou “E.1027”, e á irlandesa Eileen Gray que a construíu entre 1926 e 1929, sendo a súa obra máis importante. Á casa chamárona a E.1027, pretendendo ser o anagrama das iniciais dela e da súa parella, Jean […]

Fagamos un salto na historia e de 1900 vaiamos a 1920-30, aos chamados felices anos 20. Aínda que se asuma que estes anos pertenceron á muller, só lles corresponderon en determinados clixés: como o de muller “garcon” fumándose un cigarro, ou tras o volante dun automóbil. En calquera caso, foi o inicio dunha revolución teórica e práctica, da que hoxe continuamos […]

Empezarei por Escocia. Todos coñecemos a Charles Reine Mackintosh. Pois ben, Margaret e Frances Macdonald, dúas irmás deseñadoras (aínda non tiñan o título de arquitectas) traballaron xunto con Mackintosh e o seu amigo Herbert MacNair a principios do século XX -dende 1900 a 1928-, formando o grupo chamado dos Catro. Este grupo traballou e estableceu os primeiros impulsos para o […]

Despois desta pequena introdución desexo brindar unha homenaxe ás arquitectas pioneiras, mulleres que souberon vivir a súa vida con imaxinación e entusiasmo, que foron capaces de romper moldes e costumes, permitíndonos ás arquitectas actuais percorrer o noso camiño con maior facilidade. A súa historia non foi escrita e o seu traballo non foi nunca recoñecido. É por iso polo que […]

Tal como dicía José Ortega y Gasset: “Cando nun mosaico falta unha peza, recoñecémola polo oco que deixa, o que dela vemos é a súa ausencia; o seu modo de estar presente é faltar, polo tanto é estar ausente” Por iso subtitulei este texto como “A presenza da ausencia”. Empezarei cun pouco de historia. Dentro do ámbito mediterráneo, no mundo grecorromano, berce […]

Falar do efémero é falar da nosa realidade actual. Se atémonos á súa definición no Dicionario da Lingua Española, constatamos que efémero é: 1. Pasaxeiro, de curta duración. 2. Que ten a duración dun só día. Polo que fácilmente deducimos que as noticias que seguimos por Internet e en calquera outro medio, son efémeras. E que as mensaxes que lanzamos […]

É unha pregunta que todos fixémonos/fixémosnos, os que escribimos máis a miúdo e os que garabatean unhas notas íntimas nunha folla de papel. Os críticos, os xornalistas, os escritores, historiadores, blogueros, arquitectos e filósofos. Os que son remunerados polo feito de escribir e os que case sempre o facemos sen cobrar. ¿Por que? ¿Que é o que nos motiva a […]

Crise era unha pícara gordezuela. nacera no ano 2008 e tiña moitos pais: os irmáns Lethman, eran dous deles, varios grandes bancos ou mellor devandito grupos bancarios nacionais e internacionais -como o Stanley Morgan, o Chase Manhattan Bank ou o Santander- eran outros, e por suposto, estaban as multinacionais eléctricas, químicas, farmacéuticas ou agro-alimentarias, as militares e de fabricación de […]

As cidades contemporáneas, especialmente as megalópolis, é dicir as que son excesivamente grandes e dispersas, foron deseñadas tradicionalmente para aquel varón que consideramos san, activo, produtivo e motorizado. Nelas o coche é o que prima e no seu centro non se ven pícaros. E non se ven, porque non están. Porque o centro histórico, comercial, fachada de fins de semana […]

O arquitecto Le Corbusier, apaixonado do mar, era tamén un entusiasta dos transatlánticos. Cando realizou a súa primeira viaxe a Nova York, invitado polas autoridades de EUUU, fíxoo a bordo dun e quedou moi impresionado ao experimentar durante a travesía, que a vida dun barco diferenciábase moi pouco da vida dun Gran Hotel de luxo. Ao mar eludíaselle, ocultábaselle como […]

“La belleza no es un lugar donde van a parar los cobardes“ Antonio Gamoneda En épocas de crises e de palabras vacuas, a beleza é un atributo que algúns consideran superfluo.. Outros xa o apartaron como un término banal, desenvolvendo nos últimos tempos unha estética kitch, de índole Disney ou considerándoa como unha fórmula para satisfacer á “maioría” (hortera, suponse), […]

Para Mara Chao Hai pouco recompilouse un glosario de términos relacionados coa achaiadura sostenible, dirixido pola arquitecta granadina Elisa Valero e coordinado polos novos arquitectos de Estella (Navarra), Lorenzo Barnó e Agnieska Stepien. Participei co termo “sostenibilidade afectiva”. Agora topeime con outro término, que veu cara a min coma se eu chamoulle. Está baseado na intelixente cháchara da eterna Mafalda. O […]

Para concluír, quero dicir que Brasilia é unha das cidades modernas máis atractivas que hei ter a oportunidade de coñecer. É como viaxar a un paraíso -cun problema de escala, iso si-, a un oasis arquitectónico, a un lugar único e cheo de maxia. Non existe ningunha cidade nin remotamente parecida nin na súa concepción nin no seu desenvolvemento. Pero […]

Percorrido por algúns edificios de Niemeyer Vaiamos agora a facer un curto percorrido polos edificios máis destacados, coma se atopásemonos/atopásemosnos en Brasilia visitando a cidade e tivésemos acceso a entrar neles. Edificios planeados todos polo arquitecto Niemeyer. Penso a cidade de Brasilia non se pode comprender senón coñecemos máis a fondo, algunhas das súas pezas destacadas, que se converteron en […]

O Plan Piloto Non é fácil comprender Brasilia sen a axuda dun plano que nos oriente. A súa extensión é enorme (5.814 Km2) e os ollos pérdense no horizonte da altiplanicie con algunhas onduladas e suaves outeiros. A coidada vegetación nun territorio antes árido e seco, a auga do gran lago artificial Paranoá (de 65 km2) e a arquitectura formalmente […]

O século XX e o Movemento Moderno ¿Que ocorreu coa chegada do século XX? A necesidade de implantar unha fórmula higienista e humanista dentro dun concepto igualitario de fondo, sobre todo, a partir do final da guerras mundiais, fixo que arquitectos e urbanistas tivesen o afán de comezar desde o principio, -entre outras cousas tiñan que reconstruír o derribado- e […]

As cidades ideais do pasado. Empecemos facendo un breve percorrido polo pasado, por distintas cidades ideais -construídas ou non-, para poder comprender mellor a orixe e as contradicións de Brasilia. Vaiamos, en primeiro lugar, á Grecia Clásica onde xa Platón e Aristóteles, cada un ao seu xeito, tiveron a súa particular concepción da cidade ideal. O primeiro pensaba que o […]

“A beleza imponse na sensibilidade do ser humano” Oscar Niemeyer Introducción O desexo de planificar unha cidade ideal entendida como ámbito de vida púxose en marcha en diferentes momentos da historia. Pensadores e arquitectos desenvolveron a súa capacidade para imaxinar, sentir e, posteriormente, construír no espazo, lugares capaces de albergar sociedades igualitarias e libres, e que propicien benestar aos seus […]

Sr. Pérez Reverte: lin onte no seu blog –de causalidad- o artigo irónico e descalificador para os que traballamos nestes temas, que vostede titula “Urbanismo de Xénero e Xénera”. Escríbolle en calidade de arquitecta, como experta en xénero e cidade e como socia fundadora da Asociación A Muller Constrúe, asociación na que veño traballando desde 1995. E escríbolle para ilustralo, xa […]